TEKNOLOJI-PARIS AIR SHOW-2007

TEKNOLOJI-PARIS AIR SHOW-2007
Teoman Ismail
Ucak Yüksek Mühendisi
teomanismail@yahoo.de

SIVIL HAVACILIK BÖLÜMÜ

Dünyamizda diger branjlarda da oldugu gibi uzay ve havacilik sektöründe var olan rekabet özellikle sivil havacilikta Airbus ve Boeing v.s. gibi dev firmalar arasinda bu alanda teknolojinin gelismesini saglamaktadir. Ve dolayisi ile sektöre modern, güvenli, daha ekonomik fakat daha iyi performansa sahip ucaklar sunularak bizlerede fayda saglanmaktadir.

Bu dev firmalar ileriye dönük olarak alternativ yakitli (örnegin sivi hidrojen-Cryoplan), yeni generasyon ve daha az ses cikaran subsonic (ses alti), süpersonic (ses üstü) hizlar ile ucabilen, gelistirilmis kanat tasarimlarina sahip olan ucaklar ve ayrica hipersonic (ses hizinin cok üstünde) ucabilen uzay araclari üzerinde calismalarini yogunlastirmaktadirlar.

En son teknolojiyi iceren yeni generasyon yolcu ucagina örnek olarak Dünyanin en büyük yolcu ucagi unvanina sahip olan Airbus A380‘i verebiliriz. Besyüzün üzerinde yolcu kapasitesine ve 15000 km‘nin üzerinde menzile sahip olan ucak Paristeki havacilik ve uzay sanayi fuarinda bu sene sergilenmis olup ayni zamanda hava gösteriside yapmistir (Fot.4). Fuarda en cok ilgiyi ceken diger ucaklardan biri olan düsük yakit sarfiyatli ve düsük karbondioksit emisyon orani ile (yeni generasyon motor teknolojisi), yine yeni generasyon kanat ve kabin tasarimi ile hem iceriden hemde disaridan daha sessiz olan Boeing 777 tanitilmis olup, ileriki yillarda da yeni tasarim Boeing 787 servise girecektir.Airbus firmasida 2013 yilinda 270-350 kisi tasiyabilen ve 150 ton yakit kapasiteli Airbus A350 yolcu ucagini bu sektöre kazandirmak istemektedir .Fuarda ayrica yolcu ucaklarinin kokpit kisminda kullanilan cesitli cihazlar ve ekipmanlar mock up`ta sergilenmistir (Fot.5).

Fot.4-Airbus A380 havada gösteri sirasinda görülmektedir

Fuarda dev yolcu ucaklarinin yaninda regional yani bölgesel daha kisa mesafelere daha az yolcu tasiyabilen kisacasi daha kücük yolcu ucaklarida sergilenmistir.Bunlara örnek olarak Mitsubishi Heavy Industries (agir sanayi) MRJ70 ve MRJ90 yolcu ucaklarini verebiliriz.Diger rakipleri olan Embraer ve Bombardier bölgesel jetlerine göre üstünlük sagliyan yönleri imalatinda en fazla miktarda kompozit malzeme kullanilmasi ve ayrica genis kanat yüzeyleri sayesinde daha ekonomik bir ucusa sahip olmasidir.Bu ucaklarda muhtemelen Rolls Royce, GE veya Pratt&Whitney firmalarinin üretecegi ucak motor türlerinden kullanilmasi planlanmaktadir.Yeni generasyon motor türü ve diger faktörler sayesinde su anki mevcut rakipleine göre ucagin 20% daha az yakit tüketmesi hedeflenmektedir.Tek koridor ve komforlu, ince 4 koltuk konfigurasyonlu kabin icten ve distan modern tasarimin izlerini sergilemektedir.70 ile 96 arasi yolcu tasima kapasitesine sahip olan MRJ70 ve MRJ90 (Mitsubishi Regional Jet) bölgesel yolcu ucaklarinin 2012 yilinda servise girmesi planlanmaktadir.

Fot.5-Pilot kabini cihaz ve ekipmanlari görülmektedir

Bilindigi gibi Dünyada ilk süpersonic ucabilen yolcu ucaklari olarak Ingiltere-Fransa ortak yapimi olan Concorde‘lar imal edilmisidi. En son Paris havalimanindan havalandiktan kisa bir süre sonra düsen Concorde yolcu ucagi tarihinde ilk talihsizligi yasamis olup aslinda son derece güvenli olduklarini kullanildiklari sürec icerisinde sergilemislerdir.Ucagin düsüs sebebi havaalanindaki piste baska bir ucaktan düsen metal parcasinin kazayi yapan Concorde‘nin motorlari tarafindan kalkis sirasinda kanat yönünde emilip kanadi tahrip etmesi ve buradaki yakit tankindan yakit sizmasi sonucu alev almasidir. Bu sesüstü hiza sahip yolcu ucaklarinin yerini artik daha modern, ekonomik, cevrecil yeni tasarim süpersonic yolcu ucaklari alicaktir.

Sizlere Paris uzay ve havacilik fuarinin yapildigi yerde bulunan Dünyanin en büyük havacilik müzelerinden biri olan ‘Musee de I‘air et de I‘Espace‘de sergilenen cesitli ucaklar, uzay araclari, uydu ve füzeler v.s. havacilik ve uzay ile ilgili hertürlü tarihi unsurlari iceren müzede ayrica 2 tane de karsilikli olarak sergilenen dört tane Rolls Royce turbojet motoru ile güclendirilmis Concorde süpersonik yolcu ucaginin fotografini yayinliyorum.

Fot.6-Süpersonic yolcu ucagi Concorde görülmektedir

Bir sonraki yazi dizisi askeri havacilik bölümünde görüsmek üzere.

Sevgi ve saygilarimla,


Teoman Ismail


Not : Teknoloji adi altinda yayinlanan tüm yazili ve fotografli yayinlar yazarin yazili izni alinmadan hicbir sekilde
cogaltilamaz ve yayinlanamaz