Χαλίτ Χαμπίπ Ογλού: «Τα προβλήματα των Τούρκων της Δυτικής Θράκης τα τελευταία δύο χρόνια αναφέρονται ακόμη λιγότερο στην έκθεση των ΗΠΑ. Είναι δύσκολο να πούμε ότι η έκθεση έχει μια φιλική στάση προς τη μειονότητα. Γενικά σε όλη την έκθεση βλέπουμε ότι οι ΗΠΑ υιοθετούν μια στάση αντίστοιχη με τις απόψεις του ελληνικού κράτους και της κυβέρνησης στις δηλώσεις τους σχετικά με τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης.»
Το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) δημοσίευσε την έκθεση πρακτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων για το 2020. Στην ενότητα της έκθεσης για την Ελλάδα, η οποία εξετάζει την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως ανά χώρα, αντιμετωπίστηκαν κυρίως τα ζητήματα που σχετίζονται με τους πρόσφυγες στη χώρα, ενώ στα θέματα που αφορούσαν τα μέλη εθνικών / φυλετικών / εθνοτικών μειονοτικών ομάδων, η τουρκική κοινωνία της Δυτικής Θράκης συμπεριλήφθηκε στην έκθεση σε πολύ περιορισμένο βαθμό.
Η τουρκική κοινότητα της Δυτικής Θράκης στην έκθεση
Επαναλαμβάνοντας τις δηλώσεις στην έκθεση του 2019, η φετινή έκθεση αναφέρει ότι παρόλο που η κυβέρνηση αναγνωρίζει το δικαίωμα του πολίτη για αυτοπροσδιορισμό, πολλοί πολίτες που αυτοπροσδιορίζονται ως μέλη μειονοτικής ομάδας αντιμετωπίζουν δυσκολίες να εκφράσουν την ταυτότητά τους ελεύθερα και να διατηρήσουν την κουλτούρα τους. Στην έκθεση, σημειώνεται ότι ορισμένοι πολίτες της χώρας αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι, Πομάκοι, Βλάχοι, Ρομά, Αρβανίτες ή Μακεδόνες. Στην έκθεση, αναφέρεται ότι τα αιτήματα για επίσημη αναγνώριση από την κυβέρνηση ως εθνοτικών ή γλωσσικών μειονοτήτων από ορισμένες από αυτές απέτυχαν και σημειώνεται ότι τα δικαστήρια απέρριψαν τακτικά τις αιτήσεις αναγνώρισης ενώσεων στην (Δυτική) Θράκη, οι οποίες έχουν τη λέξη Τουρκικό σε εθνοτική βάση στα ονόματά τους.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι, παρόλο που το σύνταγμα και οι νόμοι απαγορεύουν τις διακρίσεις εις βάρος πολιτών που ανήκουν σε μειονότητες στη χώρα, οι Ρομά καθώς και άλλες μειονοτικές ομάδες υφίστανται διακρίσεις. Γίνεται ισχυρισμός ότι τα άτομα μπορούν νομικά να αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι και οι ενώσεις που χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο μπορούν να ασκούν τις συνήθεις δραστηριότητες τους χωρίς νομικό καθεστώς. Ωστόσο, σημειώνεται ότι οι ενώσεις με τις λέξεις "Τούρκος" και "Τουρκικά" στα ονόματά τους δεν αναγνωρίζονται από τα δικαστήρια. Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι κυβερνητικά στελέχη και δικαστήρια απέρριψαν το αίτημα για σλαβικές ομάδες να χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία, με την αιτιολογία ότι περισσότεροι από δύο εκατομμύρια Έλληνες πολίτες ταυτίζονται εθνικά και γλωσσικά ως Μακεδόνες.
Όπως και στην έκθεση του προηγούμενου έτους, έτσι και φέτος, δεν δόθηκαν στοιχεία για τον πληθυσμό της τουρκικής κοινότητας της Δυτικής Θράκης. Επίσης, στην φετινή έκθεση, βάσει της Συνθήκης της Λοζάνης του 1923, αναφέρεται ότι σύμφωνα με το νόμο υπάρχει μια θρησκευτική μουσουλμανική μειονότητα στη χώρα και γίνεται η αναφορά ότι οι μουσουλμάνοι που κατοικούν στη Θράκη μπορούν να ανήκουν σε κοινότητες τουρκικές, πομάκικες και ρομά, μια δήλωση που ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με την θέση του κράτους.
Στην έκθεση, όσον αφορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική κοινότητα της Δυτικής Θράκης στον τομέα της εκπαίδευσης, αναφέρεται ότι υπήρχαν 115 δημοτικά σχολεία και δύο θρησκευτικά σχολεία που δίδασκαν στην τουρκική και ελληνική γλώσσα για το ακαδημαϊκό έτος 2018-2019 και όπως σημειώθηκε και το προηγούμενο έτος, ορισμένα μέλη της μειονότητας επέκριναν ότι αγνόησαν το αίτημα της κυβέρνησης για πρόσθετα ιδιωτικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και η αποψή τους επαναλαμβάνεται ότι δήλωσαν ότι η υποδομή δεν ικανοποιεί τις ανάγκες. Ταυτόχρονα, στην έκθεση, αναφέρεται ότι οι εκπρόσωποι της «Μουσουλμανικής μειονότητας» επέστησαν την προσοχή στη μείωση του αριθμού των δημοτικών σχολείων και σημειώνεται ότι η κυβέρνηση ανέστειλε προσωρινά τη λειτουργεία σχολείων με λιγότερους από 9 μαθητές σύμφωνα με το νόμο λόγω μικρού αριθμού μαθητών. Σύμφωνα με τη δήλωση των αρμόδιων αρχών, σταμάτησε η λειτουργεία 20 σχολείων στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020 και επαναλήφθηκε ότι 5 από αυτά τα 20 σχολεία ήταν μειονοτικά δημοτικά σχολεία και στη φετινή έκθεση προστίθεται η πληροφορία ότι η λειτουργία δύο ακόμη μειονοτικών σχολείων σταμάτησε με υπουργική απόφαση, στις 28 Απριλίου. Από την άλλη πλευρά, δυστυχώς στην έκθεση δεν περιλαμβάνονται η έλλειψη δίγλωσσων τουρκικών νηπιαγωγείων της τουρκικής κοινότητας της Δυτικής Θράκης, η οποία έχει αυτονομία στον τομέα της εκπαίδευσης, διάφορα άλλα προβλήματα στην εκπαίδευση, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ιεροσπουδαστήρια, τα οποία είναι θρησκευτικά σχολεία της τουρκικής κοινότητας της Δυτικής Θράκης.
Όσον αφορά το ζήτημα της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι, επαναλαμβάνεται ότι παρόλο που το σύνταγμα και η νομοθεσία αναγνώρισαν την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, η κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει νομικούς περιορισμούς σε ενώσεις που αυτοπροσδιορίζονται ως Μακεδόνες ως ένδειξη συλλογικής εθνικής ταυτότητας και ενώσεων με τη λέξη Τουρκικός στα ονόματά τους. Όπως συνέβη πέρυσι, έτσι και στη φετινή έκθεση δεν αναφέρονται οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) σχετικά με τρεις ενώσεις που έκλεισαν ή δεν επιτρέπεται να συσταθούν λόγω της λέξης Τούρκικός στα ονόματά τους, και ότι η Ελλάδα δεν έχει εφαρμόσει αυτές τις αποφάσεις από το 2008.
Ο Χαλίτ Χαμπίπ Ογλού, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τούρκων Δυτικής Θράκης (ABTTF), δήλωσε: «Αυτά που γράφτηκαν στην έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ το 2019, ως επί το πλείστον επαναλαμβάνονται και στη φετινή. Ενώ τα προβλήματα της τουρκικής κοινωνίας της Δυτικής Θράκης κάλυπταν μεγαλύτερο μέρος στις εκθέσεις των προηγούμενων χρόνων, τα προβλήματα των Τούρκων της Δυτικής Θράκης τα τελευταία δύο χρόνια καλύπτονται ακόμη λιγότερο στις εκθέσεις των ΗΠΑ. Αν και η έκθεση, η οποία περιλαμβάνει κυρίως ζητήματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση των Τούρκων της Δυτικής Θράκης, καθώς και ορισμένες απόψεις και απαιτήσεις της κοινωνίας μας, είναι δύσκολο να πούμε ότι έχει μια φιλική στάση προς τη μειονότητα. Είναι σοβαρή και μεγάλη έλλειψη ότι δεν περιλαμβάνονται στην έκθεση ότι η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει τις αποφάσεις της ΕΔΑΔ σχετικά με το κλείσιμο ή τη μη αναγνώριση ενώσεων που ανήκουν στην τουρκική κοινότητα της Δυτικής Θράκης επειδή περιέχουν τη λέξη "Τουρκικό" στα ονόματά τους. Γενικά, σε όλη την έκθεση βλέπουμε ότι οι ΗΠΑ υιοθετούν μια στάση αντίστοιχη με τις απόψεις του ελληνικού κράτους και της κυβέρνησης στις αναφορές τους σχετικά με τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης. Όπως κάνουμε κάθε χρόνο, θα ετοιμάσουμε μια παράλληλη έκθεση προς την έκθεση των ΗΠΑ, με τα ζητήματα που σχετίζονται με τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης. Σε αυτήν την έκθεση, θα αναλύσουμε τα προβλήματα της τουρκικής κοινότητας της Δυτικής Θράκης στον τομέα των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων λεπτομερώς και θα προωθήσουμε την έκθεσή μας στις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ.
Για την πλήρη Έκθεση των ΗΠΑ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Ελλάδα για το 2020: https://www.state.gov/reports/2020-country-reports-on-human-rights-practices/greece/
