29 Kasım 2009 tarihinde İsviçre’de yeni minare yapımına yasak getirilip getirilmeyeceği konusunda gerçekleştirilen referandumda seçmenlerin yüzde 57,5’i yasağa “evet” dedi. Referandumun kesin sonuçlarına göre konfederasyonu oluşturan 26 kantondan sadece dördü bu yasağa karşı çıktı. 7.5 milyon nüfusa sahip olduğu İsviçre’de içlerinde Cenevre ve Zürih’in bulunduğu kentlerde minareleri olan 4 cami bulunuyor. Ülkede toplam cami sayısı ise 150. Çoğunluğu Bosna-Hersek, Kosova ve Türkiye’den gelen göçmenlerden oluşan 400.000 Müslüman’ın yaşadığı İsviçre’de gerçekleştirilen referandumdan çıkan sonuç tepki ile karşılanıyor. Referandumdan çıkan sonuç Anayasa’ya ve inanç ve ibadet özgürlüğüne aykırı! İsviçre Halk Partisi (SVP) ile Federal Demokratik Birliği’nin (EDU) girişimleri sonucunda gerçekleştirilen referanduma katılım oranı yüzde 54 olarak gerçekleşti. İsviçre’nin Almanca konuşulan kantonlarında yeni minare yapımına “hayır” diyenlerin oranı ise ülke genelinden daha fazla oldu. Appenzell-Innerrhoden, Schaffhausen ve Aargau gibi kantonlarda halkın ortalama yüzde 64’ü minare yasağına evet dedi. Appenzell-Innerhoden’da yüzde 71,4, Cenevre’de yüzde 40,3, Jura’da yüzde 51,2, Basel kent merkezinde yüzde 48,4, Freiburg’da 55,9, Graubünden’da yüzde 58,6 ve Uri’de yüzde 63,8 oranında minare yasağına evet oyu çıktı. İsviçre Halk Partisi’ne yakın çevrelerin girişimiyle düzenlenen referandum ile ilgili olarak İsviçre hükümeti ve parlamentosu referandumun anayasa, dini özgürlükler ve ülkenin hoşgörü geleneğine aykırı olduğunu ifade ederek girişimi reddettiğini açıklamasına rağmen referandumunun gerçekleştirilmesi için gerekli 100.000 imza toplandığı için İsviçre referanduma gitmek zorunda kaldı. Referandumdan yeni minare yapılmasının yasaklanmasına “hayır” denmesi beklenirken referandumdan çıkan sonuç “evet” oldu. Buna karşılık referanduma destek veren sağ partiler sonuçtan son derece memnun olduklarını ve İsviçrelilerin minare yapılmasını ret etmekle ülkenin giderek İslamlaştırılmasına karşı olduklarını gösterdiklerini açıkladılar. Referandumdan çıkan sonuç uyum çabalarına karşı ciddi bir darbe olarak yorumlanırken referandumdan çıkan kararın nasıl uygulanacağı henüz netlik kazanmadı. İsviçre Anayasası din ve inanç özgürlüğünü garanti altına almasına karşılık referandumdan çıkan kararın anayasaya eklenecek bir madde ile hayata geçirilmesi gerekiyor. Ancak referandumdan çıkan karar, Anayasa’ya İsviçre’nin taraf olduğu inanç ve ibadet özgürlüğünü garanti eden sözleşme hükümlerine aykırı olduğu için minare yasağı ile ilgili kararın nasıl uygulanacağı merak ediliyor. Habipoğlu: İnanç ve ibadet özgürlüğü ile ilgili konularda referandum yapılması kabul edilemez Konu ile ilgili olarak Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) Başkanı Halit Habipoğlu, “İsviçre’de yapılan referandumdan çıkan sonuç, inanç ve ibadet özgürlüğüne ciddi bir darbedir. İnanç ve ibadet özgürlüğü ile ilgili konularda referandum gerçekleştirilmesi mümkün değildir. Ancak İsviçre Halk Partisi ve Federal Demokratik Birliği üyeleri referandum yapılması için yeterli imzayı toplayarak referandumun gerçekleştirilmesini sağlamışlardır. Referandumdan çıkan “hayır” sürpriz bir karar olmakla birlikte Avrupa’da uyum sorununun ve İslamofobinin ne kadar ciddi boyutlara ulaştığını göstermektedir. Cenevre’de merkez cami yalnızca son bir ay içerisinde birden fazla saldırıya uğramıştır. Cami çevresinden geçen bir araçtan hoparlörle ezan taklidi yapılmış, caminin mozaikleri atılan taşlarla tahrip edilmiş, cami girişine pembe boya atılmıştır. Şimdi referandumdan çıkan kararın nasıl uygulanacağı sorusu tartışılmaktadır. Karar, İsviçre Anayasası’na ve İsviçre’nin de taraf olduğu uluslar arası anlaşmaların inanç ve ibadet özgürlüğü ile ilgili hükümlerine aykırıdır. Referandumdan çıkan kararı kınıyor, referandumdan çıkan kararın inanç ve ibadet özgürlüğüne aykırı olduğunu hatırlatarak İsviçre Federal Hükümeti’ni aktif bir rol üstlenerek sorunun çözmek için göreve davet ediyoruz.” açıklamasında bulundu.
