Toplantıda ABTTF, AİHM kararlarına rağmen isminde “Türk” kelimesi geçen derneklere izin verilmemesini ve Batı Trakya Türk toplumunun dini özerkliğine yapılan müdahaleleri gündeme taşıdı.
Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), Batı Trakya Türk toplumunu temsilen 16-27 Eylül 2019 tarihlerinde Polonya’nın başkenti Varşova’da düzenlenmekte olan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) İnsani Boyut Uygulama Toplantısı’na katıldı. Avrupa’nın insan hakları ile ilgili konuları ele alan en geniş kapsamlı yıllık toplantısına ABTTF Merkez Ofis Sorumlusu K. Engin Soyyılmaz iştirak etti.
AGİT katılımcı Devletler, uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum temsilcileri ile insan hakları alanında çalışan uzmanları bir araya getiren toplantının 19 Eylül’deki “barışçıl toplantı ve örgütlenme özgürlüğü” başlıklı çalışma oturumunda konuşan ABTTF, isminde geçen “Türk” kelimesi nedeniyle Batı Trakya Türk toplumuna ait derneklerin kapatıldığını veya kayıt edilmediğini dile getirdi. Yunanistan’ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Bekir Usta grubu davaları altındaki İskeçe Türk Birliği, Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği ve Meriç İli Azınlık Gençlik Derneği ile ilgili aleyhine verdiği kararları on bir yıldır ısrarla uygulamadığını not eden ABTTF, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin bahse konu kararların uygulanmasını yakından denetlediğini kaydetti. ABTTF, AİHM kararlarının uygulanmasının önünü açmak iddiasıyla kabul edilen 491/2017 sayı ve tarihli yasanın ardından İskeçe Türk Birliği’nin resmi tüzel kişiliğinin iadesi talebiyle yaptığı başvurunun Trakya İstinaf Mahkemesi tarafından reddedildiğini belirten ABTTF, derneğin Yargıtay’a yaptığı temyiz başvurusunun 20 Mart 2020’da görüşüleceğini aktardı. Yunanistan’a Batı Trakya Türk toplumunun örgütlenme özgürlüğüne tam saygı göstermesi ve AİHM’nin aleyhindeki üç kararının uygulanması için gerekli adımları ivedilikle atması çağrısında bulundu.
Yanıt hakkını kullanan Yunanistan, resmi görüşünü tekrar etti ve Batı Trakya’da Türk varlığını inkar ederek devletin yalnızca “Trakya’daki Müslüman azınlığı” tanıdığını belirtti. Batı Trakya’da onlarca azınlık derneğinin aktif olarak faaliyetlerini sürdürdüğünü belirten Yunanistan, AİHM kararlarının iç hukukta uygulanabilmesi için Ekim 2017’de Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu’nda değişiklik yapıldığını ifade etti.
Din veya inanç özgürlüğünün tartışıldığı çalışma oturumunda ABTTF, Yunanistan’ın tek taraflı politika ve uygulamalarla Batı Trakya Türk toplumunun din alanındaki özerkliğini ortadan kaldırmaya çalıştığını belirterek Batı Trakya Türklerinin seçtiği müftüleri tanımadığını kaydetti. ABTTF, Haziran 2019’da yürürlüğe sokulan son Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Batı Trakya Türk toplumunun antlaşmalarla garanti altına alınmış olan dini özerkliğine aykırı olarak Batı Trakya’daki müftülük kurumlarının Yunanistan Eğitim ve Din İşleri Bakanlığı’na bağlanarak tamamen devlet kontrolü altına alınmak ve alelade devlet dairelerine dönüştürülmek istendiğini aktardı.
ABTTF’nin sunumlarına https://www.osce.org/odihr/431054?download=true ve https://www.osce.org/odihr/431063?download=true linklerinden ulaşabilirsiniz.
