Ekonomi

YUNANİSTAN`IN BATI TRAKYA EKONOMİSİNİN SOSYOPOLİTİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yunanistan’ın dokuz coğrafi bölgesinden biri olan Batı Trakya; Doğudan Meriç Nehri ile Türkiye’den, Batıdan da Karasu Nehri ile Makedonya bölgesinden ayrılmıştır. Kuzeyden Rodop dağları ile Bulgaristan’dan ayrılarak,

Güneyden Ege Denizi ile çevrilmiştir.

KISA BAKIŞ

•   Batı Trakya, 8.578 kilometrekarelik yüzölçüme sahiptir ve İskeçe, Gümülcine ve Dedeağaç olmak üzere üç ayrı vilayetten oluşmaktadır.

•   Batı Trakya’da nüfus 350.000 civarında olup bölgedeki Türklerin sayısı yaklaşık olarak 150.000’dir.

•   Batı Trakya Türk Azınlığı hiçbir zaman ekonomik olarak güçlü olmamıştır.

•   Günümüzde de Batı Trakya, Yunanistan’ın en fakir ve geri kalmış bölgesi olma özelliğini korumaktadır.

•   Geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan ve toprağa bağlı bir toplum olan Batı Trakya Türk Azınlığı hanehalkının yaklaşık %80’i tarımla uğraşmaktadır.

•   Dolayısıyla bölgede yaşayan insanların tek geçim kaynağı ellerinde bulunan kısıtlı topraklardır.

•   1990’ların sonuna kadar bölgede ticaret Atina ve Selanik’ten tüccarlar tarafından yapılmaktaydı.

•   Bölgedeki orta yaşlı tüccarların orta ve büyük ölçekte ticaret hakkındaki bilgi eksikliği büyük ölçekte yatırımları riskli olarak algılamalarına neden olmuştur.

•   Batı Trakya’dak tüccarların ticaret hakkındaki teorik bilgisi ve deneyimi büyük ölçüde pasiftir.

•   Batı Trakya’da yeni nesil üç dilli olduğundan iki ülke (Türkiye ve Yunanistan) arasındaki ticaret hacminin artırılmasında aracı bir rol oynayabilir.

Burgaz- Dedeağaç Petrol Boru Hattı

Petrol boru hattının yapımını ve işletmesini üstlenecek Lüksemburg merkezli çokuluslu konsorsiyumda Rusya’nın payının %51,Bulgaristan ve Yunanistan’ın paylarının da %49 olacağı kesinlik kazanmıştır.

Boru Hattının Finansmanı

Avrupa Komisyonu, INTERREG II çerçevesinde Avrupa dışı ülkelere dönük ekonomik yardımlarla birlikte 1994-1999 yılları arasında proje planlaması için 1,9 milyon avroluk kaynak sağlamış ve tüm proje harcamaları 2,7 milyon avroyu bulmuştur.

Hedef, AB enerji garantisi kapsamında Hazar Denizi’nden AB’ye petrol ikmal etmektir.

Boru hattının Yunanistan için öngörülen yatırım miktarı 354 milyon avro olup bunun 125 milyon avroluk kısmı Dedeağaç sahil bölgesine yapılacak yatırımlar içindir.

Boru Hattının Jeostratejik Önemi ve Doğayı Korumaya Yönelik Katkısı Ambo-Pipeline Projesi’nin uzunluğu Burgaz– Dedeağaç Petrol Boru Hattı’nın uzunluğunun dört katı olmakla beraber maliyetinin Burgaz – Dedeağaç Petrol Boru Hattı’nın çok üzerinde olacağı şüphesizdir.

Bununla birlikte, Ambo-Pipeline projesi stratejik nedenlerle gerekli ve önemli görülmektedir.

290 kilometrelik boru hattının deniz yoluyla petrol taşımacılığını büyük ölçüde rahatlatacağı ve bu yolla İstanbul ve Çanakkale Boğazları’ndaki kaza riskini azaltacağına inanılmaktadır.

EU-Marine Oil Pollution’un 2005 yılındaki araştırmasına göre Kuzey Ege ve özellikle Trakya denizi ve bölgesindeki çevre kirliliği ihtimali de büyük bir risk ortaya çıkarmaktadır. Burgaz-Dedeagaç petrol boru hattının bölgede çevre kirliliğini artıracağı tahmin edilmektedir.

Söz konusu deniz kirliliği riskinin yanında büyük tankerlerin her gün denize boşaltacakları tonlarca atık su ile karışık ham petrol (yeni petrol almadan depoların yıkanmasından sonra arta kalan petrol ile karışık batık su) bölgede kirliliğin önemli ölçüde artmasına neden olacaktır (ECOCORFU).

AB ve Batı Trakya’da Tarım

•   AB’nin yıllık bütçesi 90 milyar avro olup AB Ortak Tarım Politikası için 45 milyar avro, yani bütçenin %54’ü ayrılır.

•   AB’nin tarımda uyguladığı korumacı politika, Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) prensiplerine aykırıdır ve asıl amacı gıda ürünlerindeki fiyat dalgalanmalarını önlemek ve sabit tutmaktır.

•   AB ülkelerinden İngiltere’de, ABD’de ve dünya ölçeğinde tarımla uğraşanların toplam nüfus içindeki oranı %1,5 ile %2 arasında iken Almanya’da bu oran %2,5 civarındadır.

•   Sağlıklı bir ekonomide endüstrinin payının %20, hizmet sektörünün %75 ve tarımın da %5 civarında olmasına özen gösterilmelidir.

•   Batı Trakya ekonomisinin %80’de fazla bir kısmı tarım ekonomisine ve bu rakamın %80’den fazlası da tütün üretimine dayalıdır.

•   Ayrıca, Batı Trakya ekonomisinin %75’ini Yunanlılar, %25’ini de Türk Azınlık elinde bulundurmaktadır ve Batı Trakya ekonomisinin şu anki geri kalmışlığının arkasındaki temel neden de ekonomideki işte bu adaletsiz dağılımdır.

Doğu Makedonya-Batı Trakya bölgesine 2007-2013 ekonomik yardım dökümü:



Doğu Makedonya-Batı Trakya bölgesinde 2000 - 2004 yılları arası kişi başına düşen GSYİH



Yunanistan’ın AB bazında Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) oranı



Yunanistan’ın AB çapında alım gücü



AB içinde bölgesel zenginlik endeksinin değişimi



X:                  Zaman dilimi itibariyle AB’nin 15’ten 27 üyeye yükselmesi ve ortaya çıkan fark.

Y:                  Gayri Safi Milli Hasıladaki artış miktarı ve ortalama.

AB 15:          Avrupa Birliği 15 üye ülke %GSMH.

EDAÜ:          Eski Doğu Avrupa ülkelerinin AB’ye girmelerinden sonraki % GSMH.

AB 27:          Avrupa Birliği 27 üye ülke %GSMH


AB fonlarının paylaştırılmasındaki eşitsizlik ve adaletsizliğin nedenleri:

1.Sosyo-ekonomik dışlanma

• Sosyo-ekonomik dışlanma, yani etnik ve dinsel farklılıklardan dolayı, gerçek kişi veya kuruma yönelik doğrudan ekonomik ayrımcılık.

• Burada şu nokta özellikle belirtilmelidir ki fonların bu tarz adaletsiz paylaştırılması ve Türk Azınlık mensuplarının ilgili fonlardan kasıtlı olarak haberdar edilmemelerinin sorumluluğu yerel yönetimler ve memurlara aittir.

2.Müslüman Türk toplumunun belirli sosyo-kültürel özellikleri

• Sosyo-kültürel nedenler ise Türk Azınlık mensuplarının fonlardan haberdar olmalarına rağmen yeterince girişimci davranamayıp bölgedeki kamusal mercilerden fon talebinde bulunmamalarıdır.

• Bu pasivizmin arkasındaki temel nedenlerden biri de Türk Azınlık üzerinde yıllarca uygulanan korku ve sindirme politikaları sonucunda oluşan toplumsal ve psikolojik korku ve komplekslerdir.

Yunanistan ekonomisinin genel durumu



Toplam işgücü içinde çalışanların oranı



Yunanistan’da işsizlik oranı



Not: Parantez içinde olan sayılar kuramsal sayılardır.

Bölgelerin ülke Gayri Safi Milli Hasılası (GSMH) içindeki brüt değerleri



Yunanistan’daki bölgelerin Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) karşılaştırılması:



Batı Trakya Ekonomisinin Güçlenmesine Yönelik Çözüm Önerileri

• Küçük çapta tarımsal ve diğer işletmelerin sabit giderlerini düşürmelerini sağlayacak stratejiler belirlenmelidir.

• Batı Trakyalı çiftçiyi ekonomik manipülasyondan kurtaracak tek yol örgütlenmekte yatmaktadır.

• Tarımdaki gizli işsizliğin azaltılması gerekmektedir.

• Yunanistan’ın Batı Trakya ve Güney Bulgaristan’ın Türk Azınlığı arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin INTERREG Ш programları çerçevesinde geliştirilmesi.

• Batı Trakya’da ekonomik örgütlenmeleri hayata geçirerek finans ve teşvik kurumları ile bağlantı kurup sermaye sağlanması gerekmektedir.

• Liberal ekonominin Batı Trakya’yı etkisi altına alması, bölgedeki aşırı milliyetçi kesimlerin ve kilisenin kontrolündeki şoven sermayeyi azaltacaktır.