Στο περιφερειακό φόρουμ όπου συζητήθηκε το δικαίωμα στην εκπαίδευση των μειονοτήτων οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης, μεταδόθηκαν τα προβλήματα στο εκπαιδευτικό σύστημα των μειονοτικών σχολείων.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τουρκικής Δυτικής Θράκης (ABTTF), συμμετείχε στις 6-7 Μαΐου το 2019 στις Βρυξέλλες στο 1ο Περιφερειακό Φόρουμ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Ειδικό Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για τα θέματα των μειονοτήτων Fernand de Varennes. Το Φόρουμ διοργανώθηκε με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Tom Lantos, με έδρα τη Βουδαπέστη, η Ευρωπαϊκή Ένωση των Εθνών (FUEN) πήρε μέρος ως μία από τις οργανώσεις-εταίρους, ως εκπρόσωποι της Τουρκικής κοινότητας της Δυτικής Θράκης συμμέτειχαν στο φόρουμ και επίσης ως προσκεκλημένες ομιλητές, η Μελέκ Κιρματζί Αρίκ Διευθήντρια των Διεθνών Σχέσεων της ABTTF και ο Αικούτ Γαρίπογλου από το γραφείο Βρυξελλών της ABTTF, από τον Ανώτατη Εκπαίδευσης Μειονότητας της Δυτικής Θράκης (BTAYTD) συμμέτειχε ο Δρ. Αλή Χουσείνογλου μέλος του Ινστιτούτου Βαλκανικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Trakya.
Η ABTTF έθεσε το ζήτημα των εκπαιδευτικών, το πρόγραμμα σπουδών και των σχολικών βιβλίων στις δίγλωσσες προσχολικές μειονότητες και στα δημοτικά σχολεία της μειονότητας, ζήτησε από ελληνικές αρχές να παράγουν λύσεις στα προβλήματα μέσα σε διάλογο με τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης
Το περιφερειακό φόρουμ, στο οποίο δόθηκε η ευκαιρία να εκφράζονται οι μειονότητες που ζουν στην Ευρώπη, παρακολούθησαν περίπου 150 άτομα, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων κυβερνήσεων, μηχανισμών και φορέων του ΟΗΕ, διακυβερνητικών οργανισμών και μη κυβερνητικών οργανώσεων στην Ευρώπη. Το φόρουμ ξεκίνησε με την εναρκτήρια ομιλία του Fernand de Varennes ο Ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα μειονοτικά θέματα που συμμέτειχε και στο σεμηνάριο και συνέδριο που διοργανώθηκε από ABTTF, BTAYTD, Πολιτιστική Εκπαιδευτική Εταιρία της Μειονότητας της Δυτικής Θράκης (ΠΕΚΕΜ), στην Κομοτηνή τον Μάρτιο του 2019 , συζητήθηκε τα δικαιώματα των γλωσσικών μειονοτήτων στον τομέα της εκπαίδευσης, μία από τις θεματικές προτεραιότητες του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ.
Η ABTTF πήρε τον λόγο κατά τη διάρκεια της πρώτης συνόδου, την οποία συζητήθηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και η εκπαίδευση των μειονοτικών γλωσσών, υπενθυμίζοντας ότι η Τουρκική κοινωνία της Δυτικής Θράκης, έχει αυτόνομη δομή στην εκπαίδευση με τη Συνθήκη της Λωζάννης στην Ελλάδα το 1923 , έχει το δικαίωμα να ιδρύει και να διαχειρίζεται τα σχολεία της με το δικαίωμα στην εκπαίδευση στη μητρική γλώσσα, μετά την υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2006, το κράτος δεν επιτρέπει επίμονα να δημιουργήθουν δίγλωσσα νηπιαγωγεία το οποίο που θα διδάσκονταν ως ιδιωτικά νηπιαγωγεία στο πλαίσιο του ειδικού εκπαιδευτικού συστήματος των Τούρκων της Δυτικής Θράκης.
Κατά τη δεύτερη σύνοδο, με συντονιστή τον Neil Clarke, Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ομάδας για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων (MRG Europe), ο οποίος επισκέφθηκε τη Δυτική Θράκη το Σεπτέμβριο του 2018, τέθηκαν στην ημερήσια διάταξη στόχοι και πρακτικές δημόσιας πολιτικής. Μιλώντας και σε αυτή τη συνάντηση η ABTTF δήλωσε ότι αν και η τουρκική κοινωνία της Δυτικής Θράκης είναι αυτόνομη στην εκπαίδευση σύμφωνα με τις συνθήκες, ο κρατικός έλεγχος σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης είναι πολύ αυστηρός. Η ABTTF δήλωσε ότι το κράτος διατηρεί μονομερείς και επιβλητικές εκπαιδευτικές πολιτικές υπό συνθήκες όπου δεν υπάρχει περιβάλλον διαλόγου, αντί για την επίλυση του προβλήματος της χαμηλής ποιότητας εκπαίδευσης στα τουρκικά δημοτικά σχολεία, μέτρα όπως το γεγονός ένας μέλος της μειονότητας που εργάζετε ως διερμηνέας στο νηπιαγωγείο του κράτους μέσα το κρατικό σχολικό σύστημα είναι μακριά από την επίλυση προβλημάτων.
Τη δεύτερη μέρα των παιδαγωγικών προσεγγίσεων στην εκπαίδευση στο πλαίσιο των γλωσσικών δικαιωμάτων και της πολυγλωσσίας των μειονοτήτων, ο Δρ. Αλή Χουσείνογλου πραγματοποίησε μια παρουσίαση στην τελευταία σύνοδο για την αποτελεσματική εκπλήρωση των υποχρεώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο της ποιότητας. Παρουσιάζοντας την περιοχή και την τουρκική κοινωνία της Δυτικής Θράκης, ο Χουσείνογλου εξήγησε τα χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού συστήματος των Τούρκων της Δυτικής Θράκης. Ο κ. Χουσείνογλου δήλωσε ότι το δικαίωμα εκπαίδευσης στη μητρική γλώσσα έχει ζωτική σημασία για τη διατήρηση της ύπαρξης των μειονοτήτων. Αντί να προβούν σε ένα μονομερές βήμα, οι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων πρέπει να βρίσκονται σε διάλογο και συνεργασία με την τουρκική κοινωνία της Δυτικής Θράκης.
Μιλώντας κατά την τελευταία σύνοδο, η ABTTF έθεσε τη κρίση του βιβλίου ξέσπασε στα μειονοτικά σχολεία τον Σεπτέμβριο του 2018 και η διαδήλωση των μειονοτικών σχολείων και επέφερε μείωσης των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων στην τουρκική γλώσσα στο Ιεροσπουδαστήριο Κομοτηνής Χαϊριγιέ. Η ABTTF δήλωσε ότι οι πρακτικές των ελληνικών αρχών με μια μονομερή και επιβλητική προσέγγιση δημιουργούν δυσπιστία, ζήτησε από ελληνικές αρχές να συνεργαστούν με την τουρκική κοινωνία της Δυτικής Θράκης για την επίλυση προβλημάτων.
Επίσης στο φόρουμ που συμμέτειχαν οι εκπρόσωποι οι λαοί των Αλβανών Τσαμ και των Βλάχων που δήλωσαν ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει μόνο τις θρησκευτικές μειονότητες στη χώρα, επέκριναν την αποτυχία της Ελλάδας μη αναγνώριση οποιεσδήποτε εθνοτική ή εθνική μειονότητα ή γλωσσικές μειονότητες στη χώρα και δήλωσαν ότι δεν έχουν το δικαίωμα στην εκμάθηση της μητρικής γλώσσας επειδή δεν αναγνωρίζονται.
Μιλώντας σε διαφορετικές συνόδους, η Ελλάδα δήλωσε, ότι με τη Συνθήκη της Λωζάννης, υπάρχει μόνο μουσουλμανική μειονότητα στη Δυτική Θράκη και επανέλαβε την επίσημη άποψή του ότι αυτή η μουσουλμανική μειονότητα αποτελείται από τρεις διαφορετικές εθνοτικές ομάδες. Η Ελλάδα οποία δήλωσε ότι η τουρκική κοινωνία της Δυτικής Θράκης έχει αυτόνομη δομή στο σχολικό σύστημα κια ότι το κράτος έλαβε θετικά βήματα όπως τα νέα εγχειρίδια καθώς και το νέο πρόγραμμα σπουδών και η παροχή ενός νέου τμήματος για την κατάρτιση εκπαιδευτικών μειονοτήτων που εργάζονται στο τουρκικό πρόγραμμα.
